30 χρόνια, αγνής, ανόθευτης ελληνικής μεταλλικής ζωής σε ένα δίωρο ντοκιμαντέρ.
Αγνοήστε την πομπώδη εισαγωγή, την κακή εικόνα, αγνοήστε τον Σάββα Κωφίδη, αγνοήστε τις υποψίες καραφλομαλλίασης, αγνοήστε τα ραφτά, τα πέτσινα, τις μπύρες, την πώρωση και το headbanging.
Και τελικά αγνοήστε όλη την προηγούμενη μαλακία παράγραφο που έγραψα. Το heavy metal είχε πάντα τις υπερβολές του και αυτό υπήρξε ένας από τους λόγους που το αγαπήσαμε –και αγαπάμε- όσοι το αγαπήσαμε, και δεν το γουστάρετε όσοι δεν το γουστάρετε.
Tape Trading: αληθινή μαγεία
Το ντοκιμαντέρ με τίτλο “Metal from Hellas” αποτελεί μια συνοπτική αποτύπωση του: «πως βιώθηκε το heavy metal εν Ελλάδι». Από τις εποχές της άκρας περιθωριοποίησης του μεταλλά. Τότε που ήταν συνυφασμένος τελείως με το περιθώριο. Τότε που συχνά σήμαινε και τσαμπουκαλεμένος συνδεσμίτης. Τότε που το metal ήταν σε μεγάλο βαθμό και οπαδιλίκι. Με τα καλά του και τα κακά του. Και πως αυτό εξελίχθηκε –τουλάχιστον σχετικά με το ιδίωμα του κλασικού metal- τα τελευταία τριάντα χρόνια στην Ελλάδα.
Στις cult ταινίες των 80s o μεταλάς είναι αλήτης. Μονομερής σίγουρα παρουσίαση του αλλά χαρακτηριστική της εικόνας του στην κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο όμως πως το ιστορικό «Όμπρε» φημολογείται πως έκλεισε μετά από σκηνικό με μαχαίρωμα. Πέρα όμως από τη βία, υπήρχαν και ένα κάρο ζηλευτές συνήθειες των τότε μεταλλομουσικόφιλων. Η αγνή πώρωση, τα μεροκάματα που έφτιαχναν δισκοθήκες, το μυθικό tape trading και τα γοητευτικά κόλπα του, τα θρυλικά συνοικιακά μαγαζιά, τα γραμμένα στο χέρι, φτιαγμένα με κόπο και ιδρώτα, φανζίν που κυκλοφορούσαν, η μανία των οπαδών να μπούνε και να γουστάρουνε σε συναυλία, ικανή να ματαιώσει το live των Black Sabbath στη Λεωφόρο στα τέλη των 80s.
Το ντοκιμαντέρ κανένας δε λέει ότι είναι επαγγελματικό. Το αντίθετο. Είναι φτιαγμένο με κόπο και μεράκι. Και πραγματικά, όσο κλισέ και να ακούγεται, λειτουργεί ως ιδανικό κουμπί στο μηχανή του «για να μαθαίνουν οι νεότεροι, και να θυμούνται οι παλιοί». Αρκεί μια ατάκα του Ηλία Λογγινίδη, μέλους ενός από τα πρώτα αξιόλογα ελληνικά σχήματα τους Spitfire, για να μεταφέρει τα 80s στο σήμερα:
To Bobby’s που το είχαμε κάνει εμείς ροκάδικο, γιατί το μαγαζί ήταν νταμπαντουμπάδικο και μπήκαμε μέσα και έγινε ροκάδικο
Πιο πολύ θα μείνω όμως στα λεγόμενα του Άγγελου Γεωργιόπουλου. Πειράτη στα 80s, συντάκτη σε metal έντυπα, γνωστού Dj πιο παλιά, παρουσιαστή τηλεοπτικής εκπομπής στο Blue Sky που νόμιζα –επειδή με έχει φάει η έπαρση- πως, απλά, πρόκειται για cult φιγούρα. Ξεχνώντας πως τα ράσα δεν κάνουν τον παπά, ούτε το κουστουμάρισμα προσθέτει σοβαρότητα.
Πορτογαλλικό metal φανζίν από τα 80s
Στα λίγα λεπτά που μιλάει τονίζει την αδυναμία στη χώρα μας να υποστηρίξουμε τις ντόπιες σκηνές. Μας τρώει το πισώπλατο, η γκρίνια, η μίρλα, η τεμπελιά και η έλλειψη πίστης στο όνειρο. Fans, μουσικοί, συντάκτες το ψειρίζουμε αντί να δοθούμε σε αυτό που γουστάρουμε και ότι ήθελε προκύψει. Και όποιον πάρει ο Χάρος ρε πούστη μου. Καθόμαστε και πνιγόμαστε μέσα σε μια πικρή κουταλιά νερό αντί να πούμε, δε γαμιέται, ας κολυμπήσουμε, ας βάλουμε πλάτη στην προσπάθεια του διπλανού μας, ας στηρίξουμε την καύλα μας. Αυτό θα πει σκηνή. Και όχι όταν δεν παίζουνε οι κολλητοί μου στο live, εγώ βγαίνω έξω, πάω στο απέναντι μπαρ και χλευάζω τους άλλους που μείνανε μέσα να παίξουνε. Όχι άλλες συμπεριφορές Ψωροκώσταινας. Και αυτό δε πάει για το metal μόνο. Πάει σε ότι κάνουμε, συμμετέχουμε, ή γουστάρουμε να δούμε να ανθίζει. Λίγη πίστη ρε παιδιά.
Το ντοκιμαντέρ έχει ελλείψεις και εύκολα μπορεί να αποτρέψει κάποιον που δεν είναι της φάσης. Το σημαντικό όμως το πετυχαίνει. Δίνει ντοκουμέντα. Γιατί τελικά αυτό είναι το πλέον ουσιαστικό και όχι αν προβάλλει η δε προβάλλει την όποια άποψη. Ντοκουμέντα από ανθρώπους που έφαγαν το underground με το μεδούλι. Και έδωσε και σε μένα την ευκαιρία, όταν ακούστηκε το Necropolis των Manilla Road, να νοσταλγήσω τις παλιές μέρες. Να καταλάβω πως μου έχει λείψει η metal φάση μου πολύ. Φριχτά ίσως. Και ας μην έχω πια κοτσίδα. Δε φταίω εγώ άλλωστε. Η αραίωση φταίει.
EXTRAS
(00:05:44) Το βλέμμα του Angelo Perlepes των Mystery όταν μιλάει για τους αποδιδόμενους στους μεταλλάδες χαρακτηρισμούς στα 80s. Τρελαίνεται ο άνθρωπος.
(00:17:05 ) Το κόλπο «βιντεοκασέτα» για tape trading.
(00:18:22) Necropolis
(00:24:52) Πως δεν παρουσιάζεις μια metal μπάντα. Ηρωική ΕΤ2.
(00:30:55) Οι Saxon μπουστάρουν τους Spitfire για να βγούνε στη σκηνή.
(00:44:50) «Μείνετε μέταλ, μα πάνω από όλα άνθρωποι»
(00:48:50) Το Σαββατόβραδο του μεταλλά.
(00:51:49) Επικά Live στη Σαλόνικα
(00:59:55) «Είναι λυπηρό να ακούγεται αυτή η ατάκα πως ‘κουράζομαι να δω τα support συγκροτήματα’».
(01:02:14) «Ο κόσμος, δυστυχώς στην Ελλάδα, θέλει να βλέπει περασμένα μεγαλεία».
(01:20:00) Θυσίες
(01:40:40 – 01:44:05) Υπερβολές για εσάς ή και για εμένα, χέβι μέταλ ρε μουνιά.
Τα Νέα του Βελγίου 
«Το heavy metal είχε πάντα τις υπερβολές του και αυτό υπήρξε ένας από τους λόγους που το αγαπήσαμε –και αγαπάμε- όσοι το αγαπήσαμε, και δεν το γουστάρετε όσοι δεν το γουστάρετε».
Θα συγκρατήσω την παραπάνω φράση, διότι νομίζω ότι συνοψίζει το όλο documentary. Συσπειρώνει τους ήδη πωρωμένους και απομακρύνει ακόμα περισσότερο τους σκεπτικιστές. Δυστυχώς, ή ευτυχώς αυτό είναι μια σπασμωδική, ελίτιστικη αντίδραση του underground, όχι μονάχα στη μουσική. «Είσαι μαζί μας – δηλαδή ρεύεσαι, κλάνεις, βρίζεις και ακούς ΗΜ – ή είσαι εναντίον μας, στο Γονίδη, με γραβάτα και Mercedes».
Τόσο ανώριμο και τόσο φανταστικό.
Πίστη στην καύλα. Εύγε Jorn. Η προτελευταία παράγραφος πρέπει να φύγει από εδώ και να μπει στο Μανιφέστο των ΝΤΒ.
Με κοντά 300 posts, τίτλους ότι ναναι και ονομα που βγαλαμε μεθυσμένοι νομίζω αυτό κάνουμε Jacksons
Ε μα ναι, ή μάλλον:
αίμα ναι! χεχε
Η φράση που έχει ξεχωρίσει ο Doomantia πιο πάνω είναι τεράστια αλήθεια. Σκέφτομαι πόσοι άνθρωποι δεν έχουν ακούσε ποτέ μέταλ ή το αποφεύγουν συστηματικά λόγω αυτών των υπερβολών. Και το ακριβώς αντίθετο. Δεν νομίζω ότι συμβαίνει αυτό τόσο έντονα σε άλλα είδη μουσικής.
Νομίζω συμβαίνει παρόμοιο και με τους darkwaveγκοθάδες αλλά και παλί πιο πολύ η εμφάνιση τρομάζει τους μη μυημένους. Στο μέταλ μάλλον είναι όλο το πακέτο.
To underground heavy metal είναι μια πολύ ειδική περίπτωση.
Έχουμε να κάνουμε με οπαδούς και δημιουργούς που φανατίζονται σε σημείο παράνοιας με αξιόλογες, αλλά και ανυπόληπτες μουσικές. Στη συνέχεια αγωνίζονται ώστε αυτές να παραμείνουν άγνωστες και με ένα cult status.
Όντας μεγάλος οπαδός της συγκεκριμένης μουσικής, όσο μεγαλώνω θεωρώ αυτή τη στάση βλακωδέστατη. Αναγνωρίζω ένα ρομαντισμό, αλλά αν είσαι άνω των 15 και δε σφινάρεις κόλλα, δε βλέπω γιατί θέλεις κάτι καλό να παραμένει άγνωστο. Το βρίσκω φοβερά μίζερο και έτσι χαντακώνονται πραγματικά αξιόλογοι μουσικοί.
Για να εμβαθύνουμε πάνω σε αυτό, ιδού δύο χαρακτηριστικά δείγματα. Περιμένω με αγωνία τα σχόλιά σας.
Ρε άν διανοηθώ πως πήγες να ειρωνευτείς τους Εξόριστους θα σου φάω το λαρύγγι.
Τουναντίον
Η συμπάθειά μου είναι δεδομένη. Το θέμα είναι τι λένε οι λιγότερο ψημένοι.
Νομίζω σκιάχτηκαν ήδη. Αμφιβάλλω πολύ πως θα απαντήσει κανείς άλλος σε αυτό το post.
Πολύ ωραίο κείμενο! Όλοι οι λόγοι που μισώ το heavy metal έγιναν πιο ξεκάθαροι από ποτέ.
Πληρωμένη απάντηση…
Ποιους λόγους θα κατέτασες πρώτους πρώτους;
Τα πάντα μοιάζουν αναίτια στο heavy metal. Η βία είναι για τη βία και η περιθωριοποίηση δεν είναι ούτε ανάγκη, ούτε δήλωση.
Για την αισθητική και τη θεματολογία, περί ορέξεως κολοκυθόπιτα….
Πάντως Joseph αυτά περι βίας και περιθωριοποίησης είναι καθαρά δείγματα των 80s.
To αντίστοιχο ίσχυε και για πανκιά της εποχής. Μοικάνα και δεν έβρισκες δουλειά ποτέ.
Καθόλου δεν είναι έτσι τα πράγματα πια. Οπότε το να χρεωνεται στο heavy metal αυτό περι αναίτιας βίας και περιθωριοποίησης το 2013, είναι λίγο σα να χρεώνεται στο post rock των Mogwai το image για το image των -κατά τα άλλα αγαπητών σε μένα- Sex Pistols.
«Tα πάντα μοιάζουν αναίτια στο HM».
Υποθέτω αυτό είναι κάτι που ισχύει για ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ μουσική. Το goth είναι αναίτια θλιμένο, το post αναίτια άμουσο και αυτάρεσκο και πάει λέγοντας. Το ΗΜ δεν αποτελεί εξαίρεση στις υπερβολές του.
Όσο για τη βία, νομίζω ότι είναι για γέλια να σχετίζουμε την οποιαδήποτε μουσική με αυτή. Αν κάποιος είναι ηλίθιος, ή διαταραγμένος ακόμα και ο Mike Bolton, ή η Selena Gomez θα τον κάνει βίαιο.
Τι ήθελα και μπήκα στη μεταλλοφωλιά; Δεν καθόμουν στα αυγά μου…
Οι παρατηρήσεις μου έχουν, κυρίως, να κάνουν με το τι ακούγεται στο ντοκιμαντέρ και σε αντιδιαστολή με το πανκ, το οποίο είναι σχεδόν παράλληλο χρονικά. Η γνώμη μου είναι ότι η βία που καλλιεργούσε το πανκ ήταν, σε γενικές γραμμές, η πολιτική βία και η περιθωριοποίηση των πανκιών ήταν, πάλι σε γενικές γραμμές, μια πολιτική θέση.
Αυτό είχα στο μυαλό μου όταν έλεγα ότι τα πάντα μοιάζουν «αναίτια».
Νομιζω πως πανκ απο πανκ διαφερει. Προφανως οι Κλας ηταν πολιτικοποιημενοι ενω οι Πιστολς καθολου. Το ιδιο συμβαινει και στο μεταλ νομιζω. Τωρα για τα πρωτα ελληνικα χρονια της μεταλ φασης νομιζω παρολα το ξυλο με τα πανκια, και στις δυο κοινοτητες εβρισκες και αουγκαλους ξυλεμπορες και ατομα που θεωρουσαν βιαιες ενεργειες πολιτικη πραξη. Δε λεω οτι κλεινει η πλαστιγγατης πολιτικοποιησης προς το μεταλ, μαλλον προς το πανκ κλεινει. Απο την αλλη παλι ο ρορι γκαλαχερ ηταν πολιτικοποιημενος,οι λεντ ζεπελιξ μαλλον οχι, αλλα αυτο δε μειωνει την αξια τους.
Κι εγώ δεν αντιλαμβάνομαι αυτό το θέμα με την πολιτκοποίηση.
Ο Wagner ξύπνησε σε κάποιους ανθρώπους τα πιο σκοτεινά και μισάνθρωπα ένστικτα. Φταίει η μουσική του γι’ αυτό???
Προφανώς υπάρχουν άπειροι βλάκες στο χώρο του ΗΜ, όπως όμως και σε οποιοδήποτε μουσικό ρεύμα που γίνεται οπαδικό.
Πάντως για να μην το παίζω δικηγόρος, ιδού τι πιστεύω για την ψυχολογία των σκληροπυρηνικών χεβιμεταλλάδων: No money, no honey, no γκόμενα, nothing, οπότε ξαφνικά δημιουργείται ανάγκη για αυτοπροσδιορισμό μέσα από μια υποκουλτούρα. Και έτσι δημιουργούνται στρατιές μαλλιάδων δεκαπεντάχρονων, τίγκα στο καρφί και την πεντάλφα. Νιώθουν ότι έτσι μεγαλώνει ο ανδρισμός και το sex appeal τους, με γεωμετρική πρόοδο. Πρόκειται για μια διεστραμμένη εκδήλωση περιθωριοναρκισισμού. Ο ανδρισμός σου μετριέται από το μήκος της κόμης σου και τα κιλά σίδερου που έχεις πάνω σου.
΄Πάντως, πολλά είναι τα παραδείγματα ΑΜΙΓΩΣ πολιτικοποιημένων ΗΜ συγκροτημάτων. Όχι βέβαια ότι έχει σημασία, εφόσον η μουσική είναι ΟΚ. Όποιος έχει υπομονή, ας διαβάσει μερικά στιχάκια:
Αυτό το τελευταίο γιατί μου το θύμισες; Το έχω στο repeat κάνα μισάωρο τώρα…
1. Τα σχόλια μου είναι σχετικά με το καλτ ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε στα ΝΤΒ και με την κλισέ περιγραφή γύρω από το χέβι μέταλ στην Ελλάδα σε αντιδιαστολή με την κλισέ περιγραφή του πανκ που έχω στο μυαλό μου. Το ξέρω πως τα μπουρδούκλουσα και δεν έγινα κατανοητός.
2. Όντως, πανκ από πανκ διαφέρει και μέταλ από μέταλ διαφέρει ακόμα περισσότερο. Μιλάμε, ίσως, για το πιο ευρύ είδος μουσικής. Σίγουρα το είδος με τα περισσότερα παρακλάδια, με ένα αρκετά μεγάλο μέινστριμ κομμάτι από πλευράς απήχησης. Και 30 χρόνια εξέλιξης, που κάνουν ακόμα πιο περίπλοκα τα πράγματα.
3. Οι Πίστολς προφανώς και είναι πολιτικοποιημένοι, απλά δεν είναι τόσο πνευματώδεις όσο οι Κλας. Το ίδιο ισχύει και για κάποια μέταλ συγκροτήματα.
4. Δεν κατηγόρησα ποτέ κανένα καλλιτέχνη για ηθική αυτουργία. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι ένα μεγάλο κομμάτι του μέταλ έχει θεματική και, πολύ συχνά, αξία τη βία. Το ίδιο ισχύει και για το πανκ και για το χόλιγουντ και για πολλές άλλες ποπ κουλτούρες. Δε γνωρίζω αν ισχύει και για το Βάγκνερ.
5. Που και πότε θα δώσουμε ραντεβού θανάτου;
Punk’s not dead
3. Η δικιά μου αίσθηση είναι πως οι Pistols δεν ήταν πολιτικοποιημένοι. Εάν ήταν, από το ίδιο πρίσμα και οι Iron Maiden εξίσου πολιτικοποιημένοι ήταν. Νομίζω πως προφανώς και οι δυο μπάντες εχουν και πολιτικά μηνύματα. Όπως ειχαν και οι ρεμπέτες του 30′ ένα κάρο πολιτικά μηνύματα -χωρίς να είναι συνήθως πολιτικοποιημένοι. Πιστευω πως κάθε μπάντα ή μουσικός -ιδιαίτερα όταν έχει λαϊκή καταγωγή- που γουστάρει αυτό που κάνει είναι πολύ πιθανόν να περναει πολιτικά μηνύματα, ενδιαφέροντα ή όχι. Ομως τον χαρακτηρισμό πολιτικοποιημένος -τον οποίο δε θεωρώ και ιδιαίτερα σημαντικό για τη μουσική- τον κερδίζει με πιο συστηματική πολιτική -καλλιτεχνική ή μη- δράση.
4. Νομίζω ότι καμία μουσική σκηνή που να γνωρίζω δεν προβάλλει τη βία για τη βία. Ούτε καν στο σύνολό του το gangsta rap. Συγκεκριμένοι καλλιτέχνες ίσως -αλλά όχι ολόκληρες σκηνές.
Ακονίζω τα μαχαίρια μου, φορτώνω σφαίρες στο Uzi μου και απαντώ.
Τα όσα περιγράφονται στο ντοκυμαντέρ είναι από ρομαντικά, ως απευκταία. Στο ντοκυμαντέρ βλέπουμε αρκετούς ανθρώπους που χαίρονται τη μιζέρια τους, πράγμα που θεωρώ πολύ κακό. Πρόκειται για μια μουσική γκετοποίηση.
H ουσία του undergound HM είναι η αναζήτηση του εναλλακτικού και του διαφορετικού. Αυτό είναι ΑΜΙΓΩΣ πολιτική συμπεριφορά. Όταν βέβαια αυτό γίνεται θρησκεία και τρόπος ζωής, όπως βλέπουμε στο ντοκυμαντέρ, η μπάλα έχει χαθεί.
Οι άνθρωποι που βλέπουμε στο ντοκυμαντέρ, ξεκίνησαν αναζητώντας το διαφορετικό και σήμερα σιχαίνονται οτιδήποτε είναι διαφορετικό από τα ακούσματά τους.
Ε, τώρα έγινε μαλακία. Συμφωνώ σε όλα.
Ρε σεις νομίζω πως το βασικό θέμα δεν είναι αυτό. Ότι και αν νομίζει κανείς για τους ομιλούντες στο βιντεο, μας δίνουν ένα κάρο ντοκουμέντα. Αυτά πιστεύω είναι το σημαντικό. Σκεφτείτε πάλι τους ρεμπέτες του 30. Δεν ξέρω πόσο ρηξικέλευτα και πρωτοποριακά πράγματα θα έλεγαν σε μια συνέντευξη. Μάλλον λίγα στα αυτιά μας. Αυτό δε σημαίνει όμως πως δεν θα ήταν «βαριά ντοκουμέντα» μιας άλλης εποχής.
Καλά έχεις δίκιο ότι το σοβαρέψαμε πολύ.
Πέρα όμως από τα ντοκουμέντα, εδώ βλέπουμε και μια σκηνή που αγωνίζεται να περιθωριοποιηθεί και να μείνει Underground.
Επίσης, νομίζω ότι υπερτιμούνε την αξία τους και χλευάζουν όσους δεν είναι της κλίκας τους.
Καταρχάς πιο πολύ μιλάω στέκομαι στις παλιές καραβάνες που μιλάνε στο βίντεο. Δεύτερον, ναι ΟΚ δεν πρόκειται για ντοκιμαντέρ του Εξάντα. Τρίτον και βασικότερο θα επιμείνω: Το θέμα δεν είναι να γίνει τόσο κριτική σε ότι λέγεται. Αντίστοιχα συνεντεύξεις από οπαδούς μιας ποδοσφαρικής ομάδας στα 80s να ακούγαμε, είναι αρκετά σίγουρο ότι δε θα συμφωνούσαμε/γουστάραμε αυτά που λέγονταν. Αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν θα ήταν αυτές οι συνεντεύξεις ντοκουμέντα. Ντοκουμέντα μάλιστα χρήσιμα αφού υπάρχουν θολές εικόνες για ένα κάρο πτυχές της ελληνικής κοινωνίας. Όπως το οπαδιλίκι μουσικό ή αθλητικό.
Σαν αυτό, να’ ούμε?
Σκρηλο ντοκουμέντο. Και ναι είναι πως να το κανουμε!
Παράθεμα: DIY ρε γαμώ το κέρατό μου | Τα Νέα του Βελγίου
Παράθεμα: IRON MAIDEN και λογοτεχνία | Τα Νέα του Βελγίου